اما بعد الحمد و الصلوة نقلست از قدوة الاولیا و سلطان الحکما شیخ شهاب الدین المقبول قدس سره که چهل اسم است از اسماء عظام باری تعالی جل جلاله که هیچکس از بنی آدم نباشد که بدو محتاج نباشد
انجام
این اسم همه روزه خواند بمراد رسد و نام او در زبان خلق افتد و بسی جمعیت بیند یا غیاثی عند کل کربة و مجیبی حاجتست اسم چهلم است که هر که بر خواندن این اسم مداومت نماید هر مراد که خواهد بیابد و هزار اجابت بیند که هیچکس ندیده باشد
و اما الخواص المنسوبة الی الاسماء الحسنی التی و عدنا بها فی اول الفصل فکثره غیر انا نذکر طرفا منها فمن ذلک ما ذکره الشیخ رجب بن محمد بن رجب الحافظ فی بعض تصانیفه الله ذکره ضحی و عصرا
انجام
و علق ذلک علی طفل قل بکاءه مریم(ع) من جعلها فی اناء زجا نظیف فی منزله کثر خیره و منع منه طوارق السوء من شربه و هو خالف امن طه من جعلها معه و مضی الی قوم یرید التزویج
اسارون گرمست بدرجه دوم و خشک بسیم دفع سده جگر و شپرز کند و علل از اعضا ببرد و ادرار حیض و بول کند و رطوبات که بر طبقه قربی بصر بود باصلاح آورد
انجام
حرف اسپندان کنده گرم و خشکست بدرجه سیم ذهن و ذکاوة قوة باه را زیاده کند و [...] بن موی سخت کند و دفع سپرز و جرب و عرق النسا و قربا ا مفید است دودش هوام را بگریزاند
الحمد لمن شرف مجهولنا و الصلوة علی سیدنا و المشفع ذنوبنا و بعد فقد لاح لنا بعد تتبع کلام العلماء المهرة و استقصاء تحقیقات کرم البردة
انجام
الفاضل العصام فی حاشیة الجانی فعلی هذا یکون اللام مشترطا معنویا بالنسبة الی الاربعة هکذا من الکلام ذوی الباب و انما جمعته تذکرة للاحباب و رجا لغفران الملک التواب و لوالدی و للمومنین یوم یقوم الحساب
صیغه لغتده دو کمیه دیرلر اصطلاحده حرکات سکنات و عدد حروفک بعضی مقدم و بعضی مؤخر اولمش اولدغی حالده مقارنتنده مادیة عارض اولان هیئته دیرلر فعل لغتده ایشه دیرلر
انجام
فعل مضارعدن مشتق اولنان کلمیه دیرلر تعجب لغتده اومور غریبه ادراک عندنده نفسک منفصل اولمسنه دیرلر فعل تعجب اصطلاحنده تعجب انشاسی ایچون وضع اونان کلمیه دیرلر
الرابع خیار تأخیر الثمن :
و هو ثابت للبایع بشروط یأتی ذکرها . و الدلیل علیه قبل الاجماع المحکی عن جماعة من الاعاظم ؛ الاخبار المستفیفة ، منها صحیحة علی من یقطین
انجام
دخل فی الفرع الثانی الذی نقلناه عن العلامة لان نصفه النصف من الدار قد اشتری نصف النصف من احد التابعین و ینصفه الاخر من الاخر
ذات شوکستمآب حضرت خلافتینا هبنک متخلق اولدقلر اخلاق حسنه مرحمت و معدلت سنیه ملکداری و اهالی پروری اقتضا سندن ناشی محضا تأیید دین و دولت و احیای ارکان ملک و ملت
انجام
قدر نسایه مخصوص محبسده حبسله مدت محبوستینده انفاق و اکساسنه اجبار اولنه حق ولی واقرباسی اولمدیقی تقدیره جانب بیت المالدن انفاق و اکسا اولنه
بدانکه اول چیزی که حق سبحانه و تعالی بیافرید عقل بود قوله علیه السلام اول ما خلق الله تعالی العقل و عقل را سه معرفت کرامت گردانید اول معرفت خود دوم معرفت حق تعالی سوم معرفت احتیاج او بحق تعالی و از هر معرفتی چیزی در وجود امد
انجام
و چون سالک بدین مقام رسید بیابان اجسام را بتمامی قطع کرد و حجت ظلمانی را رفع گردانید و از هفتاد هزار حجاب که روایت کرده اند که مصطفی صلی الله علیه و سلم فرموده است که میان بنده و حق است از نور و ظلمت تمامی حجب ظلمانی مرتفع گردانید
بدانکه در تمهید معذرت چند قصور ادراک و عبارت اکابر علماء بحث و فکرت تصریح کرده اند که بطریق تأمل و نظر و مباحثه حقایق اشیا و احوال انرا بر سبیل اجمال توان دانست بر سبیل تفصیل نتوان و برین معنی بمثالی [...] کرده اند که بمشاهده معلومست
انجام
و ممکن در این حیات بعضی از اصحاب ریاضت را که از بدن بکلی مخلع شده اند لمعه از ان مرتبه چون برق خاطف ظهور کند و اشارت ایشان بتوحید از انجا ناشی گردد
در بیان مراتب بدانکه هیأت و قابلیات آئینه ذات و صفات حقیقت و خاصیت آئینه انست که عکس ازو ظاهر شود بر مقتضی او ظاهر شود چنانچه در آئینه کج عکس نماید و در طولانی طولانی و در بزرگ بزرگ و در کوچک کوچک و در آئینه مقعر خورد و در محدث بزرگ و ساکن در آئینه متحرک متحرک نماید و
انجام
نه وصفی و جهتی دیگر باشد یا هر چند تأمل کنی و ادراک این وصف کنی اخر الامر منتهی توصیفی شود و محض ذات ان مدرک نشود و این معنی را در تفسیری که در بیان علم تحقیق کرده چرا که فکرت ترتیب امور معلومه است تا مؤدی شود بمجهول
پس بدانکه امهات عوالم یعنی کلیات ان پنجست که حضرات خمس نیز خوانند اول عالم غیب مطلق حقایق مجرده و معقولات صرفه است دوم عالم شهادت مظلق در مقابل غیب مطلق و ان عالم محسوسی است از محدب فلک الافلاک که عرش مسما نیست تا مرکز خاک و میانه عالم غیب و شهادت
انجام
و اگر کسی گوید که عرش با فرش پیش چشم شهود عدم صرف در خیال وجود نیز است باشد و دلیل او کل شی هالک الا وجهه و هیچ تناقض نباشد و اعتدال از طرفین انحراف دور است اینست که جهان بر توست از رخ دوست جمله کاینات سایه اوست
هر ان چیزی که در عالم عیانست چو عکسی ز آفتاب ان جهانست
الموجود اما بحیث لا یتوقف علی شیء و هو الواجب سبحانه و تعالی او یتوقف و هو المکن شرح تصور ماهیة وجودي بدیهی است بدو وجه یکی انکه این تصدیق بدیهیست که چیزی ما موجود بود یا معدوم
انجام
مادام یکن شرع هرگاه چیزی از غیر خود اثری قبول کند و ان چیز را بقبول کردن ان اثر نسبتی باشد مادام که در قبول کردن ان اثر بود و این نسبت را انفعال خوانند
فصل فی المسند الیه و فیه ابحاث الاول فی کونه متروکا و [...] لضیق المقام
قال لی کیف انت قلت علیل سهر دائم و حزن طویل
او لصون العبث کقول المستهل الهلال او اتطهیر اللسان و کقول الشاعر
انجام
و قد تعرض جمله بین و جمله انما کقوله تعالی ان الذین امنوا و الدین هادوا و الصابئون ذو النصاری الی قوله تعالی فلا خوف علیهم فالصابئون رفع بالابتداء و خبره محذوف و الهیئة التأخیر فکانه قیل ان الذین امنوا حکمهم کذا و الصابئون کذلک ثم قدم لا فهم اشد فیا من اولئک
بدانکه بدن ادمی بمثابه مجموعه ایست و عقل در وی بمنزله سلطان و حواس پنجگانه چون دریچه هایی در وی و عقل از هر دریچه ناظر بوستانیست از دریچه چشم مبصرات را و از دریچه گوش مسموعات را و علی هذا القیاس
انجام
و اگر بارفع احد الجزئین بود نتیجه باشد در باعتبار استثناء عین دود باعتبار استثناء نقیض مانعة الجمع اگر با وضع احد الجزئین باشد نتیجه رفع جزء دیگر باشد پس او را نتیجه دو بوده مانعة الخلق اگر بارفع احد الجزئین باشد نتیجه وضع جزء دیگر بود
سبحان من تنزه شانه عن الحلول في العقول و تقدس ذاته عن الحصول في الأذهان و الصلوة علی سید الأنبیاء محمد علیه السلام و علی آله و أصحابه و من تبعهم بالإحسان
انجام
الترادف الثالث أن التعلیل المذکور علی تقدیر غایة لا مجدي نفعا لأن عدم التفاوت في نفس المعنی حاصل بین مفهوم
بدانکه چهار دو چیز فریضه است در نماز هشت از ان شرطست و جهار از ان رکن است و دو فرضست و لیکن نه فرضست و نه رکن اما آن هشت که شرطست طهارت بدن از حدث و طهارت ثوب
انجام
چنانکه ایت الکرسی و ایت [...] و در سفر سنت قراءت فاتحه است و هر سوره که خواهند ختم کند و سنت در حضر طوال مفصلست در بامداد و [...] اوساط در نماز دیگر و خفتن و قصار مفصل در نماز شام
بدانکه طبقه ذاکران چهارست و تا سالک بطبقه چهارم نرسد از فکر بی بهره و نصیب باشد و چون بطبقه چهارم رسد انگاه فکر نقاب از روی بردارد و سالک بجمال فکر رسد
انجام
گفت قصد باید کردن تا زحمتی حادث نشود پدر مجنون حجام اورد تا قصد کند مجنون فصاد را گفت ساکن باش تا لیلی را خسته نکنی زیرا که مجنون همه لیلی میدید و لیلی را میدانست و خود را نمیدید و نمیدانست این بیان وحدت اهل توحیدست
فصل فی بعض اصطلاحات المنطقیة علم یعنی ذهنده اولان صورت اکی قسم در تصور در تصدیقدر تصدیق صورت نسبة تامه تأخیریه در علی وجه الاذعان گرک صورت ایجاب اولسون صورت زید کاتب کسی یا صورت سلب اولسون صورت لیس زید بکاتب
انجام
حدود موضوعات کی یا تصدیقات دن اولسون مقدمات دلائل کی جزء مسائلدر مسائل قاتنده مدلل اولان قضایا در محسوسات مسائل امور خارجه در که عروضی لداته اوله
بدانکه خداوند تعالی در معده چهار ملک آفریده است ملک اول جاذبه و نام دوم ماسکه و نام سیوم هاضمه و نام چهارم واقعه است اهل حکمت این چهار چیز را چهار قوه می گویند و صاحب شریعت چهار ملک میفرماید عمل جاذبه اینست که معده هر چیز را بخود کنند
انجام
و نفس حیوانی را بغیر از این خادمان که گفتیم دوازده خادم دیگرند چنانکه ده حواس اند ظاهری و باطنی و یکی شهوت و دیگری قوت غضب و روح حیوانی یا خادمان خود خادم روح انسانیت
چون منی انسان برحم در اید دقیقه باشد از فلک و ان شکل که در ان وقت بود از کواکب و بروح دوازدگانه طالع آن منی باشد و سایر حیوان نیز جنین است و ازو کره بدید اید یکی نیک باشد و یکی بد بحسب طالع
انجام
اما همه حکما این صد و بیست را عمر طبیعی خوانند دور طالع مردم از تأثیرات عالم علوی اختلاف بسیارست از صعود و هبوط و اوج و حضیض و جهت عرض و میل در جنوب و شمال و از جهت تشریق و تغریب و رجوع و استقامت و اینچنین اختلافها بسیارست
در حدوث عالم مذهب اهل حق آنست که عالم محدث و مسبوق بعدمست و دلیل برین آنست که اجسام خالی نیست از حوادث و هر چه خالی نبود از حوادث محدث بود و ازین دو مقدمه لازم آید که عالم محدث باشد و دلیل برین که اجسام خالی نیست از حوادث
انجام
پس اگر معرفت این اصول محتاج بود بقول صادق دور لازم اید و این باطل است و اما معرفت فروع دین موقوفست بر قول صادق زیرا که در عقل هیچ طریق بمعرفت اعداد رکعات نماز و مقدار ایام صوم نیست
شاگرد امام اعظم زفرین هندیل در سنه 168 در گذشت بعهد مهدی خلیفه ابو ابراهیم اسمعیل ابن یحیی فرقی در سنه 264 بعهد معتمد خلیفه
انجام
ابن الجلا رحمة الله لقیت ستمائة [...] ما رایت منهم مثل اربعه ذو انون المصری و ابوتراب النحسی و ابو عبدالله البشری و ابوالعباس بن عطا قدس الله و [...] گویند ابو عبید [...] رفت براست کره سوار شده دراثنای سفران اسبکره هفتاد
قاعده اول در تحقیق رویت بصری متقدمان حکماء در کیفیت رویت خلاف کرده اند جمعی از افلاطون نقل میکنند که او بران رفته که رویت مبصر است بآنست که شعاعی از بصر برون میرود و سطح مبصر فرو میرود
انجام
همچنانکه آئینه سبب ظهور افتاب شده وجود هرگز سوز افتاب متصف میشود و آیینه خود بنور افتاب محو و مخفی است
تاریخ جلوس عثمان غازی سنه 699 علمای زمانه سندن شیخ اده بالی در که علوم ظاهری و باطنی ده وحید روزگار ایدی کریمه لرین عثمان غازی یه ویردیلر غازی [...] وجوده کلدی تاریخ وفات اده بالی سنه 726 سن شریفلری نوریکرمی
انجام
حاکمی حضورنده علامه د.رانی ایله غیاث الدین منصور جمع اولدیلر مباحثه اتمک استدوکلر نده جلال الدین غیاث الله فی مباحثه سنه سر فرو اتمه ایتدلر بزوم طلبه مز ایله مباحثه ایلسزلر
الحمدلله رب العالمین و الصلوت و السلام علی سیدنا و مولانا محمد و علی اله و صحبه اجمعین اما بعد فهذه رسالة تتعلق بوجوده سبحانه و تعالی [...] ان اکتبها لبعض الطلاب و اعلم ان القوم اختلفوا فی آن وجود سبحانه و تعالی هل هو بطیق الاضمام او بطریق الاتصاف فذهب المتکلمون الی الول
انجام
هو المفهوم نفسه و المعنی لا معهود بالحق فی الخارج الا ما صدق علیه هذا المفهوم لا غیر فانی یلزم ما ذکرتم و المجذور ایضا و الظاهر انه سهو من فلم الناسح لعین ما ذکرناه من التحقیق فلا تعقل و الله تعالی الهادی
ولد النبی صلی الله علیه و سلم فی عام الفیل و اقام فی بنی سعد خمس سنین ثم توفیت امه بالابوا و هو ابن بنت [...] جده عبدالمطلب ثم توفی و هو ابن ثمان سنین و مات معه فی هذه السنة انوشروان العادل و حاتم طایی و بعد عبدالمطلب
انجام
و اما ما روی ان علی ابن ابی طالب رضی الله عنه ولد فیها فضعیف عند العلما و کان دار الندوه ملکها فباعها لمعاویة بمائة الف درهم و کان جوا او هو ابن اخ خدیجة بنت حویلد ام المونین و رضی الله عنها و ابن عم الزبیر العوام
الحمدلله الذی جعل مبنی کلام العرب علی المبنی و المعرب و فصله الی العربی و المعرب و الصلوة علی محمد الذی عجز بفصاحة اللسان فصاحة فصحاء العرب العرباءو علی اله و صحبه من المهاجرین و الانصار و التبعین بالاحسان
انجام
باعتبار الحرکة و سرعتها قال الشاعر
سمند نوندش همی راندرم برو بر همی افری خواند کرم
کما ان رهوار و تکاور کذلک من اوصاف الفرس بسرعة الحرکة
بدانکه صوت دو نوعست یا حیوانی بود یا غیر حیوانی دو نوع بود طبیعی و التی طبیعی چون صوت سنگ و آهن و چوب و رعد و باد و جسمهایی که در ان جان نباشد و التی چون صوت طبل و بوق و نای و ابریشم و انچه بدین ماند و حیوانی دو نوع بود یا منطقی بود یا غیر منطقی بود
انجام
و همی گویند انچه ایشانرا مراد بود و این جمله تخریج نفس ناطقه است بس چگونه شاید گفت که نفس ناطقه عرض است که چندین هزار عجایب که وی تصنیف می کند و استنباط می کند با انکه دانسته ایم که عرض هیچ استنباط نتواند کردن بی جوهر بس نفس ناطقه جوهر باشد نه عرض
شیخ مالک دینار قدس سره در سنه 126 بعهد مروان خلیفه شیخ ابو سلیمان داود طایی قدس سره وفاتش در سنه 165 بزمان مهدی عباسی شیخ ابو اسحق ابراهیم بن ادهم وفاتش در سنه 161 در زمان مهدی عباسی و بروایتی در سنه 130 قبرش در بغداد
انجام
شیخ علاءالدوله پسر ملک شرف الدین سمنانی در عهد ارغون خان عمل بسته بود و پدرش در مرتبه وزارت نایب شد و در سلوک امد و در راه حق درجه عالی یافت وفات سید نور الدین نعمة الله در ماه رجب سنه 834 عمر شریف ایشان بصد و چهار سال رسیده بود
هر چه بدو اشارت حتی توان کرد اگر قسمت پذیر نبود انرا نقطه خوانند واگر قسمت پذیر بود در یک جهت مثلا در طول تنها و در عرض و در عمق قسمت پذیر نبود انرا خط خوانند و اگر قسمت پذیر بود در دو جهت مثلا در طول و در عرض و عمق قسمت پذیر نبود انرا سطح خوانند
انجام
قایم بود بر زوایای قایم و خط سهم او خوانند مخروط مستدیر جسمی بود که قاعده او دایره بود و بالای او یک نقطه و خطی که از ان نقطه بمرکز رسد یعنی سهم مخروط عهمود بود بر سطح دایره و انرا مخروط صنوبری نیز خوانند
هر چیز که در خارج هست از لوازم هستی وی آنست که آثار مختصه وی بر وی مترتب گردد یا از ان قبیل است که در ترتب این آثار محتاجت بضمیمه که مادامیکه [...] نگردد ان آثار بر وی مترتب نگردد یا محتاج نیست بان ضمیمه بلکه ان آثار بی اشتراط انضمام امری مغایر وی مترتب میگردد از انچه محتاجست بضمیمه
انجام
و اگر نه آن معنی که ویرا دوام و ثباتی هست مرتبه ایست از مراتب چون مرتبه نبوت و ولایت و سلطنت و غیرها انرا مرتبتی گویند و الا مناسبت صفاتی و چون در حقیقت فعل و حال و مرتبه همه از قبیل صفاتند همه اقسام مناسبات را راجع بذاتی و صفاتی می توان داشت
اول کسی که [...] شده است علیه السلام [...] شعث زراع و عرض وجودش است زراع و در کیش ان خیر اندیش توحید و صلوة و [...] و صیام و اجتناب از لحم حرز و شرب مدام بوده انکه گویند در دور جمشید شراب پیدا شد غلط است واضح انست [...] شریفه بر وی نازل شد مشتمل بر اسرار حکمت طبیعی و منفعت و مضرت
انجام
در عدالت بی نظیر بود مادرش از نسل طالوت بود و بعضی گفته اند مادرش از بنات بنیامین بن یعقوب بود و زوجه دختر [...] بن سلیمان علیه السلام بود و بخت نصر را از بابل معزول کرد و بنی اسرائیل را باو به بیت المقدس فرستاد و دانیال را علیه السلام بمصلحت بنی اسرائیل ریاست شام داد در بیت المقدس را تعمیر کرد
الحمدلله رب العالمین و الصلوة و السلام علی سیدنا المرسلین و خاتم النبیین و شفیع المذنبین سیدنا مولی العالمین ابی القاسم محمد صلی الله تعالی علیه و علی آله و علی ازواجه
انجام
سنه عشرة و الف اخر اولوب شهر ذی الحجه غره ایدنجیه دک حکم سال بر عدد در عشر و الف محرمی غره ایلدوکده حکم [...] عدد اواور دایره اهجز بودر
اما بعد معلوم اولا که فلک اعظم مشرقدن مغربه حرکت ایدوب دونر شمس و قمر و جمیع بلدز لرانک دوتمیشیله دونر شمس و قمر و یلدزلر طوغمه سی و طولتمهسی و ارته کبجه اولدوغی انک حرکتیله در اما فلک اعظم شول قدر تبزدونر کیم یر کونده کیتدوکی بردن
انجام
و اکریدیدن اکسک اولوب و یا خود آی جر قیله هفته حرفنک عدد لری جمع اولدوقده تمام اولورسه یکشنبه صایوب قنعغی کونده نهایت بو بولورسه غره اول کوندر و الله تعالی
بو جدولده واقع اولان غره نامه نک طریقی بودر که بنک بش سنده هفته [...] الفده واقع اولمشله ببک التی سنه سنده هایه نفل ایلربیک یدی سنه سنده [...] ببک سکزد
انجام
موش و بقر و پلنگ و خرگوش شمار*بس بهر برج از ان عدد [...]
زین جارجو یکرزی نهک آید مار*بده و جای ماه را تو بدان
بو روزنامه و قانون و قاعده بودر که سال اولنده واقع اولان آذرک اولنده کی الف یکشنبه باقی حرفلری هفته کونلراینه دلالت ایدر سال ثانبده
انجام
اتمش ثانیه اولورو هر ثانیه اولور و هر ثانیه اتمش اولور و هر ثالثه اولور و هر ثالثه اتمش رابعه اولورگون اون بش ساعته دک ایتر هر دیار دیوبله دکلدر و اللع تعالی اعلم
