و القاضی حسین و الفورانی قیدا ثبوت الخیار بما اذا تقدر الانتفاع الامه و ایاه الموجر و لم یذکر اجهل المکری به الثانی قوله و المفتاح بالجدید و العمارة بلا کره یقتضی ان ابدال المفتاح له حکم العمارة و لیس کذلک بل مما سواء فی ان الموجر بطالب بهما فان امتنع منهما او من احدهما لم تجز و یثبت للمستاجر الخیار کما سبق ذکره قوله کما
انجام
الاول اطلق مسئله الموت و هذا اذا ماتت بعد الطغی او قیل التسلیم فان ماتت قیل العقد او قیل الطفی فلا شیء له و فی الثانیة قول الثانی لو هدیت فهو کما ماتت الثالث لو اسلمت قبل العقد و علم بذلک حال العقد فلا شیء له او بعد العقد و الطغی او قبله فقد تعذر علی العلج ملکها فیؤمن بازالته و فی الروضة انه معنی علی
الله تعالی و کلام من وجه لصیغة الخطاب و لذلک کان محظورا في الصلاة و یودی منفردا عن القبلة و انما شرع للخروج عن العبادة فکان المقصود فعل الخروج و هو کما یحصل بالسلام یحصل بکلام
انجام
و لو سلم عمدا او سهوا اولا عن یساره و لا یلزم علیه سجود السهو و ان فعله ساهیا و التسلیة الاولی للخروج من الصلاة و الثانیة للتسویة و الجفاء انتهی و الحمدلله اولا و اخرا علی کل حال و صلی الله علی سیدنا محمد و علی آله و صحبه و سلم
الحمدلله رب العالمین و العاقبة للمتقین و الصلاة و السلام علی افضل النبیین محمد و اله و صحبه اجمعین الی یوم الدین و بعد فلما کثر الجهال و قل العلم و العمال لان الناس اشتغلوا بالدنیا
انجام
و محمد حتی لو ترکها اوشیا منها ساهیا یلزم السهو و لو ترکها عاملا یلزمه ان یعید الصلاة قاله في شرح المنیة نقلا عن القنیة الحمدلله علی التمام و للرسول افضل الصلاة و السلام
الحمدلله رب العالمین و العاقبة للمتقین و الصلاة و السلام علی افضل النبیین محمد و اله و صحبه اجمعین روی عن النبی صلی الله علیه و سلم انه قال اذا مررتم بریاض الجنة
انجام
و لهذا یرفع المشایخ اصواتهم فی الدعا و التامین مع العوام لاحضار قلوبهم و لا یقدر العوام باحضار القلوب الا باستماع الاصوات الرفیعة المختلفة و الله اعلم
الحمدلله علی التمام و لرسوله افضل السلام و علی آله و صحبه الکرام فان قلت ضمن قوله و رتبته الی ماذا یرجع فنقول ضمن فی رتبته راجع الی الکتاب المذکور فی الدیباجة لا الی الرسالة و بهذا لیس
انجام
مفهوم الموضوع و الموضوع جزء من المقدمة باعتبار الاول و جزء من العلم باعتبار الثانی فح لا یلزم ان یکون الشیء الواحد داخلا و خارجا فلا اشکال لمولانا محی الدین الرومی رحمة علیه رحمة واسعة
این دیوان شامل مجموعه ای از اشعار خود صاحب دیوان و همچنین اشعاری که دیگران درباره او سروده اند ، به ترتیب حروف قوافی تنظیم یافته ، سید محسن امین که برادرزاده مولف میباشد شرح حال او را در اعیان الشیعه 9/ 126 آورده و از این دیوان یاد کرده و نمونه هایی از اشعار آن را نیز یاد کرده است