ان اول ما کتب الله علی العباد عرفان مشرق و حیه و مطلع امره الذی کان مقام نفسه فی عالم الخلق من فاز به قد فاز بکل الخیر و الذی منع انه من اهل الضلال و لو یاتی بکل الاعمال اذا فزتم بهذاالمقام الاسنی و الافق الاعلی ینبغی لکل نفس ان یتبع ما امر به من لدی المقصود لانهما معا لا یقبل احدهما دون الاخر...
انجام
انک انت الذی لا تعجزک حوادث العالم و لا شئونات الامم تفعل ما تشاء وتحکم ما ترید انک انت العزیز الحمید ایوب لا تخیب قاصدیک عن باب فضلک و لا تمنعهم عن التقرّب الی بساط عزّک ثم اکتب لهم ما یقربهم الیک فی کلّ الاحوال انّک انت الغنیّ المتعال.
الحمدلله الذی هدانا للاسلام و دعانا الي دار السّلام و الصلوة و السلام علی سادات الانام محمد و آله الکرام و بعد فهذه نبذة یسیره تشتمل علي ما لابد من معرفته للمکلفین من اصول الدین من عرفه کان من المومنین و من جهله کان من الخاسرین و الحقت و بد ما یجب من معرفة الصلوة و احکامها و رتبتها علي مقصدین...
انجام
یجب علی المکلف قضآء الجمعة و لا العیدین و تسمیه الایات و الاموات و النذر المطلق قضآء مجاز اما النذر المعین فحقیقة و لا ترتیب بینه و بین الفوایت الیومیةو ل غیرها و لا بین الیومیة و بقیة الصلوات و الحمد لله علي الاکمال و الصلوة علی محمد و آله خیر آله...
الحمد لله الذی اختص محمد صلی الله علیه و سلم باصحاب کالنجوم و اوجب علی الکافة تعظیم و اعتقاد حقیقة ما کانو علیه لما منحوه من حقایق المعارف و العلوم و اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له شهادة اندرج بها فی سلکهم...
انجام
و زین العابدین هذا هو الذی خلف اباه علما و زهدا و عبادة و کان اذا {....}توضوا الی الصلوة بصفر لونه و حکی انه کان یصلی فی الیوم و اللیلة الف رکعة
الحمدلله المنفرد بالقدم و البقا المتوحد بالعزة و الکبریا و صلی الله علی سیدنا محمد و علی اله و صحبة و سلم و بعد العلم بستة امور و هی اصول یترتب علیها مسایل علی ستة ابواب الباب 1 فی معرفة الله تعالی بصفاته و اسمائه و معرفة رسله الباب 2 في معرفة وعده و وعیده و ترغیبه و ترهیبه الباب 3 معرفة امر و نهیه...
انجام
یقرا القران قلت بلي قالت فان خلق نبی الله صلی الله علیه و سلم کان القران قال فهمت ان اقوله و اسال احدا عن شي اموت ثم بالي فقلت انبیتی عن قیام رسول الله صلی الله علیه و سلم.
(...) و یلی فی اللغه للدعا و ال(...) الامساک ملا و القصه مطا ثم قال بعد نقل ایراد آخر فی تقریر هذا الابراز قولهم مجاز ان ارید استعمال الشارع فهو مدعی و ان ارید به اهل اللغه
انجام
و الاسغراق (...) غیر ذلک من القراین الخارجیه و لایلزم من ذلک ان یکون نفس اللفظ ظاهرا فی العموم حتی تنافی المطلوب و ایضا نقول هذه الصیغه فی صیغ العموم عندهم فان کان مستعملا
اردف التسمیة بالتمجید فی مفتح الکلام اه ای ذکر هنا فی مفتح الکلام و قدم التسمیة و اردتها بالنحمید فالتعلیلات الثلث تعلیل علی الترتیب فقوله {...}لما ورد فی الاخبار تعلیل له {...}کلما فی مفتح الکلام و قوله و اقتدا بطریقة الاخبار تعلیل لتقدم التسمیة...
انجام
دفع ما اورد علیه من قصور الافکار یفتح الیه زمرة الطالبین و جعله دخرلنا یوم الدین انه {....}حق خیر و معیر وقع الفراغ من باله و نظامه و یرید حق انتظامه لیلة الاثنین قریب القحر فی اواسط المحرم المحترم سنة ست و عشرین و تسعمائة ...
او متعاقبین و جهان اصحهما الاول فان قال ذلک لغیر المدخول بها طلقت علی الاول طلفتین و علی الثانی طلقه مسئلةو هی قرینة مما سبق رجل قال لزوجته انت طالق و نوي الثلاث ولم یعلق الطلاق بل نجزه و مع ذلک یتاخر وقوعه {...}لفظ اخر یاتی به و صورته فیما اذا قال لزوجته انت طالق ...
انجام
اجاب به العراقیون ان حکمه حکم الوارث الخاص و ما ذکره النووی من قطع العراقیین لیس بصحیح فان الماوردي من کبارهم و قد خالف في ذلک فقال ان هذا القول عبر صحیح لان الامام لا یملک حق بیت المال.
و یحکی علی هذه الاربعة بالفعلیة انّما هو فی القول الاصح ای فصیح و قبل ان نعم و بئس فی دخول حرف الجر علیهما فی قولهما هی {...}الولد و نعما لسیر علی بئس السیر و اجیب بان حرف الجر ...
انجام
فی شرح الکتاب نحو سواء علی قمت و قعدت و منه قول {....}او لم تنذرهم و اما تحیطه المصنف لهم فی ذلک و قد {...}فیها {....}فعل {...}ما کان مباحا باتفاق من {....}
و الضرب ئ الغيله و الحبس و الخليس و ضروب النکال و الوبال حتي بنوا عليهم الابنيه و ضيقوا عليهم الادويه فتفرقوا في البلاد و ترکوا الاهل و الاولاد و کتموا الانساب
انجام
فعي الاطايب من اهل بيت الرسول فليبک الباکون و اياهم فليندب النادبون و لمثلهم تذرف الدموع من العيون
شرح بر کتابی است ظاهرا مبتنی بر «المحصول في اصول الفقه»از محمد بن عمر الرازي، فخرالدین باستناد حاجی خلیفه دو تلخیص از المحصول، یکی با نام «التحصیل» از محمود بن ابی بکر الارموي، سراج الدین و دیگری به نام «الحاصل من المحصول»از محمد بن الحسین الارموي، تاج الدین شهرت بیشتری دارند
آغاز
للادراک و هو یتناول الشاعر المدرکة للجزئیات و العقل المدرک للکلیات للاتصاف العامی بالفهم و لا علم و عرفا ذکره و یخرج بالاحکام الذوات و الصفات الحقیقیة...
انجام
تقدیرین منهما و هما کون العلة المجموع منهما و کون الوصف الذی ذکره المعرض و امکان التعدیه علی [...] و هو کون العلة وصف المستدل فیکون عدم التعدیه ارجح لان وقوع احتمال ...
اوامر ذلک ان لم بمکتبة لی قدرة بری الحاکم {....}باللهو هو قول ح و ص و عند {...}هی مقدرة علی الموسومة {...}و علی المتوسط {..}و نقف و علي المعشر مد لنا قوله بعلی لیدفق ذو سعة من سعته و قوله علی الموسع قدرة و علی المقتر قدرة و قوا و الذین اذا انفقوا لم یسرفوا و لم یفتروا ...
انجام
تعلقت بما یلزم جماعة المسلمین المنع عنه من {....}و سایر وجوه الاستمتاع الی لمحظونة فتسمع الا في نکاح او ملک فاشیت الشهادة علي الزني و شرب الحمر و الحمدلله وحده و صلواته علی محمد النبی و اله...
الحمدلله رب العالمین و العاقبة للمتقین ولا عدوان الا علی الظالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و اله الطیین الطاهرین روی عن علم اهل البیت علیهم السلم انّه لشیعته اعلموا العقل و جنوده و اعرفوا الجهل و جنوده....
انجام
فجاز الی قصر فی تلک النواحی فنزله بالقرب من شجرات و نزلت معه فقلت له جعلت فداک هذا العبد قد اطلنا و لا و الله ما املک درهما فما سواه فحضر بسوطه الارض
مبادلة مال بمال و اما الاخیر فلا اشکال في کونه مجازاَ من سابقه من باب اطلاق اسم السبب علی المسبب لا یخفی ما في تعریف المصباح من المسامحة لان مطلق مبادلة مال بمال لا یکون بیعاَ و الا فالصلح و الاجارة و نحوهما کل {...}المبیع لیس مبادلة بل تملیک عین بعوض حتی ان فی المعنی الثالث...
انجام
اقول علم الفرق بین احد الحرمین و احدی الحاملتین في کون کل من الفردین مکرها علیه اذا کان الاکراه علی احدهما من الواضحات و الاستشکال فی الثاني او الفتوي بصحته من جهة ان الخصوصیة انما هي بطیب النفس في غیر محله بل معلوم الفساد فلابد من توجیه فتوی القواعد بما یخرجه.
ان اشتهار العمل به بین الاصحاب یکون {...}له بل یعنی من العرض و له من حیث السند و اما {..}فبقول الاستدلال به انما هو بالفقرتین منه احدهما هو ان العروة فلا اشتری ...
انجام
مستفاد من ادلّة الاکراه الشرطیة الخاصة و هی طیب النص لا عن کره {...جتجارة عن تراض و لا یحل مال امرء بالرضاء و طیب النفس عن غیر کره مفقود الشرط و هو طیب النفس عن غیر کره ...
الدلیل فظهر فساد ما طعن بعض الغافلین او القاصرین علی الفقهاء فی ذکرهم الارکان و احکامها و کذا احکام الشروط قائدة اعلم ان اکون الحکم نقیة انما هو اذا کان موافقا لمذهب العامة کلّهم او بعضهم علی ما هو المعروف من الاصحاب القدماء و المتاخرین الا انه توهم بعض الاخباریین...
انجام
و کانوا یقاتلون و یحاربون فلما اطلع بنوامیة بقبول ابراهیم الخلافة اخذوه و جلسوه و قتلوه خفیة و وصفوا جواب النورة علی حلقه فخنقوه به فصار ضرب المثل بالنسبة الی من ترک البقیة و تارکها و کان هذا الکلام من الشیعة اشارة الی هذه الحکایة و مثلا ماخوذاَ منها.
علیه فانّکم بجمیع باشهد به من الساط مؤمنون فجلسوا علیه ثم انطق الله عزّ و جلّ سوط ابی لبابة بن عبد المنذر فقال اشهد ان لا اله الاّ الله خالق الخلق و باسط الرزق و مدبّر الامر و القادر علی کل شی و اشهد انّک یا محمّد عبده و رسوله و....
انجام
اجمعنی یوم لا یفنی مولی عن مولی نبیا الامن ولاهم ینصرون الا من رحمه الله فقال ابو عبدالله علیه السلام نحن و الذي یرحم الله و الله الذي استثنی الله عزوجل کلنا نفني علیه
