التعلیم الثالث یلیه فصول الفصل الول من التعلیم الثالث و هو فی المزاج المزاج کیفیته تحدث من تفاعل کیفیلت متضادة موجودة فی عناصر متصغرة الاجزاء لیماس اکثر کل واحد منها اکثر الاخر
انجام
یمنعون من مولدات البلغم و السوداء و الحرکة علیها بعنف و یستعمل المستعدون للتولخ البارد و اکثر السفلی حرق الدیک الهرم و القنابر و الفراخ النواهض شورباجة و تبحر عون المری النبطی قبل الطعام
القول فیما یجب ازالة النجاسة و فیما نجیب عنه و فی کیفیتها اما الاول فتجب وجوبا مشروطا بوجوب الغایة الصلوة بلا خلاف [...] بل علیه الاجماع [...] و الاطلاقات الداله علی وجوب
انجام
بها لاختلاف العنوانین نظیر ما قلنا فی اخبار رصالة الجلی بالنسبته الی الشبهه المحصوره و لو سلم عدم الفرق بین بین العنوانین او شمول روایة الطرح للمختلط فغایة الامرین لدن الامر فی کلا الصننفین فی الاخبار لیس للوجوب بل اقصاه افادة الجواز فتدمه
الاول لفان فیه خلاف الشافعی ره اما فی قشرها [...] فیجوز اتفاقا و بیع ثمرة لم یبد صلاحها او قد بدأ و یجب قطعها و شرط ترکها علی الشجرة یفسد البیع کاستثناء قدر معلوم منها
انجام
قال فی الاختیار لانه یحل اکل المیتة فی حالة الاضطرار و قال الشافعی ره لباح التناول لان التحری دلیل ضروری و لا ضرورة هنا قلنا التحری یصار الیه لدفع الجرح و اسواق المسلمین لا تخلوا عن المسروق و المغضوب و المحرم و مع ذلک یباح التناول اعتماد و اعلی الغالب و الله اعلم بالصواب
العربیة ان ضمیر حججه لو کان راجعا الی الله تعالی لم یفد الکلام ان آیة نبینا اعظم آیة سایر الانبیاء و ذلک لان کون نبینا مؤیدا بساطع حججه تعالی [...] ینافی ان یکون سایر الانبیاء ایضا مؤیدا نعم ان کون نبینا مؤیدا بساطع حجج الله تعالی یفید بطریق المفهوم ان نبینا
انجام
و اظهر الکلام الله تعالی و قوله او احتمال اشارة الی قوله نقل عنه من الامور الحارقة للعادة و قوله و مبنی الاستدلال الثانی و هو قوله احدهما بالتواتر من احواله و قوله بالفتح ای بفتح الثانی و قوله علی وجه متعلق بقوله مکمل و حاصل هذا الاستدلال الثانی هو انه علیه السلام قد اجاز اصنافا من الکمالات
رسالته فی اصول الدین مشتملا علی البراهین النیرة التقریر محتویة علی الادلة السنیة التحریر بعبارات [...] الیبان و الفاظ واضحة و التبیان مبینة علی قواعد المتکلمین
انجام
بل الحق کفر من لم یقبل بامامة الاثنی عشر و المشبهة و المجسمة و اضرابهم و المرتد و هو من انکر ضروریا من الدین او [...] کلام کفر و ان کان غضبا
یسمی تألیفا و اما الثانی فلانه لو قام باکثر من جزئین کالثلاثة مثلا لانعدم بانعدام احد الاجزاء ضرورة انعدام الحال بانعدام المحل الذی هو جمیع الاجزاء و اللازم
انجام
اعلم ان کلامهم متردد فی ان الخلقه مجموع الشکل و اللون او الشکل المنقسم الی اللون او کیفیة جاصله من اجتماعهما و هنا اقرب الی جعلها نوعا علی حدة فالمنقسم [...] الخطوط الواصلة
و قد بلغنی ان ملکا من ملوک الهند کان کثیر الخیر واسع المملکة مهابا فی اعین الناس مظفر علی الاعداء و کان مع ذلک عظیم النهمة بشهورات الدنیا و لذاتها و ملاهیها مؤثر الهواء مطیعا له و کان اکرم الناس الیه
انجام
و من بناها بشر خاب نادیها فانظر لنفسک ایها الغافل و لا تعمل عمل فلیس لک الا ما قدمت و لا ینفعک الا ما اخرت [...] ابا وافقا بقرا سطورا نظمتها علی محنة منی قبیل منیتی سالتک الا ما انعجت [...] و ان لم تعی نصحی ندمت ندامتی
در این کتاب اشعاری از شعرای بنامی چون ن عبدالغنی النابلسی، ابن نباته، عمر بن الفارض، طغرایی، عبدالله بن معتز، شریف الرضی و... » آمده است.
آغاز
(؟) بالاعطاف بدری و هو تیها ینحلی کامل الاوصاف بدری بالبهازان الخلی لو بحالی کان یدری ما جرا من عذلی لا تعذبنی یعشک و خل دیلک یا علی
انجام
لا زال ذا النجل السعید یحفه سرادق عز بالسعود مواصل فی نهار الاربعاء یوم اربع وعشرین فی شهر الی الصوم شامل لی وجهه نور الوقار بدا فقل لنا لاخ فی التاریخ بدر (؟)
احادیثی درباره ولادت و وفات پیامبر اکرم همراه با اشعاری در همین زمینه در دو بخش یکی در ولادت و دوم در وفات پیامبر ، مؤلف شناخته نشد ، در آن از ابو اللیث سمرقندی یاد شده در آخر کتاب عبارت (خدمه العبد الفقیر الی الله تعالی احمد بن المغربی) نوشته شده که احتمالا یا کاتب یا مؤلف باشد.
آغاز
الحمد لله المعروف بالکرم قبل وجود الوجود الموصوف بالکرم
انجام
وکانت اول من لحق بالنبی صلی الله علیه و سلم من اهل بیته رضی الله عنها وهذا ما انتهی الینا من وفات رسول الله ....والحمد لله رب العالمین
قول المحشی و تحقق فی اکثر الکتب و ظاهره یقتضی استفاء جمیع الکتب مکتوبة فیه هذا المثال و وجدانه هذا المثال کان مع هذا القید فی اکثرها و مع عدمه فی قلیل منها
انجام
ثانیا الی الاحتمال تعلقه الی کل واحد منهما لکن (؟) عنده هو الاول لقربه و لندا قدمه ثم لا یخفی انک قد عرفت من کلام المولوی ابوالحی ان التبصرة بالنسبة الی المبتدی و التذکرة
و قد یکون مرکبا من سبب بعده و (؟) مفروق بعده یبب آخر کما فی الخفیف فمستفعلن المجموعی و المفرد فی متفقان
انجام
صاحب الصحاح الآلاء النعم واحدها الا بالفتح و قد یکسر اقول فعلی هذا یکون الا الثانی اسما منصوبا معطوفا علی قوله (؟) ای ما قصر فی بدل الطاقة فی نقع هذه القصیدة
فیصلی الرکعة الاولة فاذا اراد السجود سجد الجمیع الا الصف الاول الذی یلیه فانه یقف فیحرسهم حتی یقوموا الی الرکعة الثانیة ثم یسجد
انجام
ای اذا قال الموکل للوکیل (؟) اهلیة برأیک کان الوکیل ان یؤکل غیره و یمضی حکم فاض آخر فی مختلف (؟) الصدر الاول الا ما خالف الکتاب او السنة المشهورة او الاجماع
الحمدلله الذی هدانا لهذا و ما کنا لنهتدی لو لا ان هدانا الله لقد جاءت رسل ربنا باالحق و الصلوة و السلام علی من احتاج الی شفاعته کافة الامم
انجام
مسئلة من رمی ثوبه لا یجوز لاحد اخذه ما لم یقل حین رمی لیأخذه من اراد مسئلة شری ثیابا ببغداد علی ان یوفی ثمنه بسمرقند لم یجز لجهالة لاجل هاتین المسئلتین من (؟) فی باب المتفرقات
(؟) من الوجود فی الخارج فیلزم ان لایصح ما ذکره من (؟) من (؟) مطلقا و ان کان موجود فی الخارج موجود فی نهایة الامر بالعکس اذ لا ریب فی ان کل موجود
انجام
و قالوا ایضا لا تضاد حقیقیا الا بین (؟) جنس قریب (؟) حمل التضاد علی معنی الحقیقی المصطلح لم یتناول التعریف (؟) الثانی و الاول ایضا (؟) المنصف (؟) کیفیة الآخر
و المنکر لضروری لسهر و (؟) و الصلوة الیومیة و الزکوة و المالیة و نحوها و (؟) لحرمة الاسلام (؟) فی الکعبة او علی (؟) استهانة بهما سابعها و ثامنها الکلب و الخنزیر لبریان و لا باس بالحرمین
انجام
یشترط فی سجود (؟) و لتلاوة شیء من شرائط الصلوة سوی النیة و الاحوط مراعاة ما یصح سجود علیه و لاولی المحافظة علی هیئة سجود المصلی
تاريخ جهان و تاریخ اروپا، آسیا، آفریقا، استرالیا، زلاند نو و غیره
تاریخ آسیا
جهان اسلام
توضیحات
این کتاب شامل گزیده هایی از کتاب «عجائب المخلوقات» از ابی حمید الاندلسی، و «مناهج الفکرة»از ابن فضل الله و «الجغرافیا في الاقالیم السبع» علی بن سعید و «دیوان الانشا في معرفة الدولة العبیدیة» می باشد
آغاز
الحمد لله الذی خلق السموات و الارض و جعل الظلمات و النور [...] المقالة الثالثة في عجائب الاقطار و
انجام
ان البیر التی بجامع قرطبة من غربیة حفرها المسیح و الحواریون معه
باب در بیان نماز نهجد پیغامبر فرمود صعلم که چند پیغامبران نماز تهجد را بر خود فریضه کرده بودند چنانچه مهتر موسی هزم مناجات که اللهی در شب کدام وقت را دوست دارم که در آن وقت
انجام
از آن گشت مشنی من الشمس و القمر حضرت شیخ رحمکار قدس الله سره العزیز برد الله قبره بکمال کرمه و حرمت النبی و آله اجمعین آمین یا رب العالمین اللهم اغفر لی و لوالدی
الماء و یکسر و الزنبیل و ذکر الضباغ و ما جمد من الماء رقیقا علی شیء و ما تقلق من [...] الطین و القطعة منه قشعة و ما تقشع من وجه الارض
انجام
مهما [...] مرکبة من مه و ما و لا من ماما خلافا [...] عمیما و لها ثلاثة معان الاول ما لا یعقل غیر الزمان مع تضمن معنی الشرط مهما تاتنا به من ا[...] الثانی الزمان
فان طبایع الکلیات مطلقا لیست بموجودة فی الخارج سواء کانت معقولات اول او ثوان و ایضا لا یلایم الاحزاب عنه بقوله بل هی یعرض لخصوصیات المهیات و قد یتمائز الاعدام
انجام
انعدم بانعدام الاولی ثبت ما ادعینا سقط عنه هذا الاعتراض و اما رابعا فلان قوله اذا توقف تاثیره علی احدهما لا بعینه لم یکن خصوص شیء منهما شرط
فی تسهیل و ابن عصفور فی مقربة و لا حاجة لذکر الترکیب کما سیأتی و لا الی ذکر الوضع لان الصحیح اختصاصه بالمفردات و الکلام (؟) فی المرکبات و دلالتها غیر وضعیة علی الاصح
انجام
متعلق بیوسوس الناس مضاف الیه من الجنة متعلق بیوسوس و الناس معطوف علی الجنة فی هذا القدر کفایة المبتدی و الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی خیر خلقه سیدنا و مولانا محمد و علی اله و صحبه و جنده و (؟) اجمعین
و جاز نحو زید ان تکرمه یکرمک و بشران مقطبة یشکرک و الرابع ان تکون ظرفیة نحو خالد فی الدار و الصلوة فی المسجد و الخروج یوم الجمعة فصل و لا بد فی الجملة الواقفظ خبرا من ذکر یعود الی المبتدء کما رأیت
انجام
بینها فرقا و هو ان فعالا لا یکون الا لمن یتخذ الشیء حرفة و صناعة و فاعل یکون لمن له ذالک الشیء او یکون معه
اعلم ان ثمرة وجوب المقدمة عدیدة منها ما ذکره المحقق البهبهانی فی جواز الاجتماع مع الحرام و عدمه فلو کانت المقدمة واجبة فلا یجوز اجتماعه
انجام
فالاستصحاب یکون من جملة الادلة بناء علی الحجیة لی الخبر و من المعلوم ان الامور المزبورة لیست (؟) فان قبول الاقرار لیس دلیلا علی الحکم بل ذلک نفس الحکم و الدلیل علیه هو ما دل علی اعتبار الاقرار نعم هذا الدلیل الدال علی حکم الاقرار یکون مساویا
